Postępowanie upominawcze, obok m.in. postępowania nakazowego oraz elektronicznego postępowania upominawczego EPU, jest specyficznym trybem rozstrzygnięcia sporu cywilnego. Cechą charakterystyczną wymienionych powyżej postępowań jest stosunkowo szybkie rozstrzygnięcie sprawy przez sąd poprzez wydanie nakazu zapłaty. Dalsze skutki, w tym możliwość wyegzekwowania zasądzonych świadczeń, co do zasady uzależnione są od tego, czy dłużnik zdecyduje się wdać w spór co do istoty sprawy.
Poniżej przedstawiamy podstawowe informacje związane z postępowaniem upominawczym.
Z tego wpisu dowiesz się:
· Co to jest postępowanie upominawcze?
· Jak wnieść pozew w postępowaniu upominawczym?
· Jakie czynności podejmuje sąd w postępowaniu upominawczym?
· Jak kończy się postępowanie upominawcze?
· Ile kosztuje rozpoznanie sprawy w postępowaniu upominawczym?
Co to jest postępowanie upominawcze
Postępowanie upominawcze jest postępowaniem odrębnym, uregulowanym w kodeksie postępowania cywilnego, służącym głównie dochodzeniu roszczeń pieniężnych, choć istnieje również możliwość dochodzenia w tym trybie świadczenia innych rzeczy zamiennych.
Warunki wydania przez sąd nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym zostały określone w sposób negatywny. Oznacza to, że nakaz zapłaty może zostać wydany w każdej sprawie o roszczenie pieniężne albo świadczenie innych rzeczy zamiennych, bez względu na ich wartość, chyba że:
roszczenie jest oczywiście bezzasadne, tj. z twierdzeń zawartych w pozwie oraz jego uzasadnieniu wynika, że żądanie powoda zostałoby oddalone,
twierdzenia co do faktów budzą wątpliwość, tj. z treści pozwu oraz ewentualnie załączonych do niego dokumentów nie wynika oczywista bezzasadność roszczenia, jednakże wskazane przez powoda dowody oraz uzasadnienie pozwu budzą wątpliwości,
zaspokojenie roszczenia zależy od świadczenia wzajemnego (by pozwany mógł spełnić dane świadczenie, najpierw inne świadczenie wobec niego musi spełnić powód).
Przykład
Powód dochodzi od pozwanego zapłaty zaległego wynagrodzenia z umowy o roboty budowlane w wysokości 150.000 zł. W uzasadnieniu pozwu powód twierdzi, że zawarł z pozwanym umowę o roboty budowlane, której zakres, w trakcie jej trwania, został rozszerzony. Powód nie przedstawia jednak żadnych dowodów potwierdzających, że takie okoliczności zaistniały, nie wskazuje również w jakim zakresie umowa została przez niego wykonana.
W takim przypadku nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym nie zostanie wydany, a sprawa zostanie rozpoznana w trybie zwykłym, ew. w innym postępowaniu odrębnym (np. w postępowaniu w sprawach gospodarczych).
Jak wnieść pozew w postępowaniu upominawczym
Postępowanie upominawcze sąd wszczyna z urzędu. Tym samym nie jest konieczne zamieszczenie w pozwie dodatkowego wniosku o rozpoznanie sprawy w postępowaniu upominawczym. W praktyce, w większości przypadków (w szczególności w sporach pomiędzy przedsiębiorcami), w części obejmującej żądanie pozwu formułuje się wniosek o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym.
Jakie czynności podejmuje sąd w postępowaniu upominawczym
Sąd wydaje nakaz zapłaty na posiedzeniu niejawnym (bez udziału stron), na podstawie treści pozwu oraz załączonych do pozwu dokumentów (dowodów). Sąd nie przesłuchuje stron ani świadków, nie przeprowadza dowodu z opinii biegłego.
W nakazie zapłaty sąd nakazuje pozwanemu, aby w terminie 2 tygodni od dnia doręczenia nakazu zaspokoił roszczenie w całości wraz z kosztami albo wniósł sprzeciw do sądu. Jeżeli miejsce zamieszkania pozwanego znajduje się poza terenem RP, ale na terenie UE, termin ten wynosi miesiąc, w przypadku zamieszania pozwanego poza terytorium UE termin nie może być krótszy niż 3 miesiące.
Następnie nakaz zapłaty doręcza się stronom. Pozwany otrzymuje dodatkowo odpis pozwu wraz z załącznikami oraz pouczenie o terminie i sposobie wniesienia środka zaskarżenia (sprzeciwu).
Jak kończy się postępowanie upominawcze
Termin i sposób zakończenia postępowania upominawczego uzależniony jest skutecznego wniesienia sprzeciwu przez pozwanego.
Jeśli pozwany nie wniesie sprzeciwu w terminie, wówczas nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym ma skutki prawomocnego wyroku. Po nadaniu przez sąd klauzuli wykonalności – na wniosek powoda – na jego podstawie może zostać wszczęte postępowanie egzekucyjne.
Jeśli pozwany wniesie skutecznie sprzeciw nakaz zapłaty traci moc (w części zaskarżonej).
Przykład
Jeżeli pozwany zalega z zapłatą należności z tytułu pięciu faktur, na łączną kwotę 100 000 zł, a w sprzeciwie zaskarży zasadność zapłaty należności z tytułu dwóch faktur, na kwotę 30 000 zł, to w takim wypadku uzyskany przez powoda nakaz zapłaty zostanie utrzymany w mocy w odniesieniu do należności wynikających z pozostałych trzech faktur, na kwotę 70 000 zł.
Po utracie mocy nakazu zapłaty albo w przypadku braku podstaw do jego wydania sąd rozpoznaje sprawę według przepisów ogólnych lub w postępowaniu odrębnym właściwym dla danej sprawy, chyba że przepis szczególny przewiduje inny skutek.
Koszty postępowania upominawczego
Pozew wniesiony do sądu wymaga uiszczenia tzw. opłaty sądowej. Wynika to z ogólnej zasady, zgodnie z którą do uiszczenia opłaty sądowej obowiązana jest strona, która wnosi do sądu pismo podlegające opłacie.
W sprawach o roszczenia pieniężne wysokość opłaty sądowej ustalana jest w oparciu o wartość przedmiotu sporu, czyli kwotę roszczenia wskazaną przez powoda w pozwie. Opłatę zawsze zaokrąglamy w górę do pełnego złotego (np. w razie dochodzenia przed sądem należności w wysokości 10 550,20 zł wartość przedmiotu sporu będzie wynosiła 10 551 zł).
W każdym przypadku opłata sądowa nie może być niższa niż 30 zł.
Aktualna wysokość opłat sądowych w postępowaniu upominawczym wynosi (w zależności od wartości przedmiotu sporu):
roszczenia do 500 zł - 30 zł,
roszczenia od 501 zł do 1.500 zł - 100 zł,
roszczenia od 1.501 zł do 4.000 zł - 200 zł,
roszczenia od 4.001 zł do 7.500 zł - 400 zł,
roszczenia od 7.501 zł do 10.000 zł - 500 zł,
roszczenia od 10.001 zł do 15.000 zł - 750 zł,
roszczenia od 15.001 zł do 20.000 zł – 1.000 zł,
roszczenia powyżej 20.000 zł - 5% wartości przedmiotu sporu.
Przykład
Jeśli wartość przedmiotu sporu - czyli roszczenia dochodzonego przez powoda w sądzie - wynosi 150.000 zł, konieczne będzie uiszczenie opłaty w wysokości 7.500 zł (5% x 150.000 zł).
Źródła:
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1460 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 755 z późn. zm.)
Comentarios